Kuropatwa
Kuropatwa ma na czole, wokół oczu i podgardlu upierzenie rdzawoczerwone. Grzbiet i skrzydła z
wierzchu brązowo-szare z czarnymi, popielatymi i rdzawymi znakami. Podbrzusze i szyja popielata,
marmurkowana. Na piersiach, na brudnobiałym tle, kasztanowo-brązowa plama, która u kogutów i
bardzo starych kur ma kształt podkowy otwartej do dołu. Dziób krótki niebieskawo-szary.
Kuropatwa ma długość około 30 cm, w rym ogon 8 cm, rozpiętość skrzydeł około 45 cm i masę około
0,4 kg.
Kuropatwa bytuje najchętniej na suchych polach uprawnych przeplatanych krzakami, kamionkami lub
małymi laskami, które dają schronienie przed drapieżnikami skrzydlatymi i w czasie zawiei
śnieżnych. W terenie pagórkowatym przebywają zawsze na polach niżej położonych. Wczesną jesienią
kuropatwy najczęściej przebywają w ziemniaczyskach lub buraczyskach, w październiku - w łubinach
, seradeli, w niskich zagajnikach, krzakach i na łąkach.
Kuropatwa żywi się głównie nasionami chwastów, traw i ziół, ziarnem zbóż, jagodami krzewów, a
ponadto owadami, chrząszczami, gąsienicami i muchami. Kuropatwy jedzą również zieleninę, a więc
pączki ziół i traw, małe listki, kapustę i koniczynę. Ziarno prosa, konopi, tatarki i pszenicy
jest ich przysmakiem. Bardzo młode kuropatwy żywią się przede wszystkim owadami. W zimie
kuropatwy żyją oziminami zbóż.
W końcu zimy (luty-marzec) stada kuropatw rozbijają się na pary, które obierają sobie rewir
bytowania i tej ostoi bronią przed inną parą. W maju-czerwcu kura składa 10-15 jaj, a czasem
więcej, w gnieździe na ziemi, na które wyszukuje małe wgłębienie, najczęściej na łące lub w
polu zasianym koniczyną, rzepakiem, zbożem lub mieszanką, a następnie wyściela je trawą.
Młode kury znoszą więcej jaj, a stare mniej. Również po zniszczeniu pierwszego gniazda kury
znoszą jaja jeszcze raz, ale wtedy już mniej, 6-8 sztuk. Wysiadywanie trwa 24-25 dni. Jaja są
koloru oliwkowo-brunatnego. Zarówno kura, jak i kogut są troskliwymi rodzicami w wychowywaniu
młodych. W okresie wysiadywania matka pozostaje na gnieździe bardzo wytrwale i często traci
życie pod kosą żniwiarzy. Młode kuropatwy mają pierwsze upierzenie popielate o zielonkawym
odcieniu i stąd ich nazwa zielonki". Na początku sierpnia zaczynają się pierzyć i w tym czasie
wypadają im środkowe pióra sterówek (pióra ogona) nadając ogonowi kształt widełek.
Młode w tym okresie noszą nazwę widłówki". Po całkowitym wypierzeniu się, kiedy otrzymają już
upierzenie dojrzałej kury, nazywa się je farbówkami". Pełną dojrzałość osiągają po 5-6
miesiącach.
Kuropatwy, z wyjątkiem okresu lęgów, żyją gromadnie. Stado tworzy zwykle para starek i młode,
a więc jedna rodzina. Zwykle stado prowadzi stara kura, a nad bezpieczeństwem stada czuwa kogut.
Jego to głowę widać, gdy stado żeruje albo przylega do ziemi w razie niebezpieczeństwa.
Czasem późną jesienią 2 lub 3 gniazda łączą się w jedno stado. Są to ptaki osiadłe i bardzo
przywiązane do obranego miejsca. Dlatego też w zasadzie od wiosny do jesieni, a nawet w zimie
można je spotkać stale w tym samym miejscu.
Kuropatwy żerują w dzień. Rano z brzaskiem dnia poćwierkują: kogut - czrirrap, a kura - czrirrit,
potem kilkakrotnie przelatują z miejsca na miejsce, a następnie zapadają na żer i tam pozostają
przez cały dzień, chyba że zostaną spłoszone przez psa lub człowieka. Nad wieczorem znowu
odzywają się i potem przelatują na nocny zapad. Ranne przeloty mają dla myśliwego szczególne
znaczenie, gdyż obserwując je można ustalić, gdzie w ciągu dnia odnaleźć kuropatwy.
Zimą w czasie dużych śniegów kuropatwy zbliżają się do zabudowań gospodarczych lub w celu
zdobycia żeru z końskich odchodów siedzą w pobliżu dróg, którymi. jeżdżą pojazdy konne.
Kuropatwa cieknie bardzo szybko.
Polowanie
Polowanie na kuropatwy dozwolone jest na jesieni (wrzesień-październik). Na kuropatwa poluje się
przeważnie indywidualnie z psem. Polowanie indywidualne odbywa się w ten sposób, że po
rozpoznaniu terenu i ustaleniu, gadzie jest jakieś kartoflisko, buraczysko, nie podorane
ściernisko lub pole pokryte jeszcze roślinnością, wchodzi się na tu pole pod wiatr kierując się
w miarę możności w poprzek redlin, wtedy bowiem kuropatwy podrywają się, a nie ciekną wzdłuż
redlin. Jeżeli idzie się wzdłuż redlin, kury wyciekają do przodu, dlatego też dochodząc do końca
pola należy iść szczególnie wolno albo nawet przystanąć, ażeby kury podrywały się pojedynczo.
Polując z psem legawym trzeba baczyć na jego zachowanie: jeżeli wystawia, wówczas należy wolno
iść do przodu, co daje możność podejścia bliżej na strzał, a ponadto kuropatwy będą podnosić
się pojedynczo. Po strzałach myśliwy powinien zapamiętać miejsce, gdzie spadła ubita lub
zbarczona sztuka oraz gdzie zapadła reszta rozbitego stada. W poszukiwaniu tych ostatnich
należy podchodzić ze strony przeciwnej do kierunku strzału, tzn. od tej, w którą kierowały swój
lot. Obowiązkiem myśliwego jest odszukać wszystkie postrzałki.
Kuropatwy ciągną przeważnie pod wiatr, w kierunku zagajników, krzaków, ogrodów lub kamionek.
Ruszone z żerowiska po 2-3 poderwaniach często wracają na to samo miejsce.
|
Zwierzę, jako istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia, nie jest rzeczą. Człowiek jest mu winien poszanowanie, ochronę i opiekę.
"Wszystko, co chce się osiągnąć w zakresie łowiectwa, musi byc z góry przewidziane. A wykonanie tego zabezpieczone aktywnym współdziałaniem myśliwego z przyrodą."
Informacje pochodzą z książki Stanisława Godlewskiego "VADEMECUM MYśLIWEGO".
|