Rodzaje broni
Rozróznia się broń mysliwską śrutową, kulową oraz broń kombinowaną (śrutowo-kulową).
- Broń śrutowa występuje w postaci pojedynki, dwururki (tzw. dubeltówki) i samopowtarzalnej
(automat).
- Broń kulowa może być jednolufowa (tzw. sztucer jednostrzałowy, powtarzalny, czyli repetier
lub automat) albo o lufach (tzw. sztucer podwójny, ekspres).
- Broń kombinowana ma lufy śrutowe i kulowe. Najczęściej używaną bronią kombinowaną jest
trójlufka, tzw. dryling, który ma dwie lufy śrutowe i jedną kulową lub dwie dwie kulowe i jedna śrutową.
Układ broni może być poziomy, pionowy (nadlufka, bok) lub w trójkąt (przy trójlufkach), tzw. dryling.
Pod względem konstrukcji broń może być łamana lub o jednolitym sztywnym połączeniu luf i
zamka z osadą. Nowoczesna broń śrutowa jest przeważnie łamana, zaś kulowa jednolitej budowy.
Od tej ogólnej zasady są wyjątki, a więc dryling i ekspres są łamane, zaś dubeltówka z zamkiem
ślizgowym systemu Darne'a ma budowę sztywnej konstrukcji.
Broń śrutowa
Dubeltówka składa się z czterech zasadniczych części: osady, baskili, luf i czułenka.
Kaliber i wszystkie inne dane broni śrutowej wybite są na komorze nabojowej od spodu hakach
lub z boku. Kaliber broni śrutowej oznaczony jest zwykle zespołem liczb, np. 12/70, przy
czym 12 oznacza kaliber, a 70 oznacza długość komory nabojowej. Ponadto zawsze jest oznaczenie
prób przystrzeliwania broni zawierające określenie miejscowości i państwa, rodzaj prochu i
ewentualnie, która to była próba, a więc zwykła lub zaostrzona albo I lub II. Każda z wytwórni
broni podaje inaczej cechy broni.
Komora nabojowa to część lufy, w której mieści się nabój i gdzie następuje wybuch. Ta część lufy
musi być odpowiednio gruba, ażeby nie uległa deformacji w czasie wybuchu naboju. Grubość lufy
w tym miejscu wynosi 2,6-3,8 mm, podczas kiedy końcowa część lufy przed czokiem ma grubość
tylko 0,6-0,9 mm. średnica komory nabojowej jest większa od średnicy przewodu lufy o grubość
ścianek łuski naboju. Długość komory nabojowej w broni śrutowej, w zależności od tego, do jakich
nabojów broń jest dostosowana (short lub long), wynosi 65 lub 70 mm. Nowoczesne dubeltówki mają
komory o długości 70 mm.
Dubeltówka bezkurkowa zabezpiecza się samoczynnie przez otworzenie klucza (przesunięcie na prawo)
umozliwiającego złamanie broni. Bezpiecznik na dupeltówce znajduje się u góry baskili. Drylingi
mają bezpiecznik z boku baskili i te niezabezpieczają broni samoczynnie. Dubeltówki kurkowe
zabezpieczają się przez opuszczenie kurków. Żadne, nawet tzw. pewne zabezpieczenie
mechaniczne nie daje gwarancji uniknięcia przesunięcia bezpiecznika i potem oddania przypadkowego
strzału. Najpewniejszym zabezpieczeniem jest rozładowanie broni.
Osady mogą miec różny kształt. Podstawowe dwa rodzaje to angielska o prostej i gładkiej szyjce
oraz pistoletowa, która ma szyjkę wygiętą do dołu, podobnie jak rączka dawnego pistoletu. Osady
pistoletowe maja przeważnie bakę, czyli zgrubienie kolby w miejscu, gdzie dotyka się do niej
policzkiem. Osada dubeltówki składa się ze stopki, kolby i szyjki, a u sztucera powtarzalnego
także i z łoża. Stopka jest tą częścią broni, która opiera się o ramię. Kolba służy do właściwego
ukierunkowania broni, a szyjka stanowi uchwyt dla ręki. Łoże broni kulowej służy do stałego
połączenia lufy z osadą.
Broń kulowa
Broń kulowa składa się z lufy z komorą nabojową i zamkiem oraz z łoża.
Wewnętrzna część lufy jest gwintowana, tzn. ma spiralne pasy pól i bruzd w liczbie 4 lub 6,
głębokości ok. 0,1 mm. Jeden pełny skręt gwintu ma długość 20-24cm, co daje ponad 2 obroty
pocisku w lufie. Ilość obrotów zależy od długości lufy. Pocisk uzyskuje ok. 3500 obrotów na
sekundę. Ruch obrotowy pocisku pozwala utrzymać stabilność kierunku lotu i pokonywać opór
powietrza.
Lufy broni kulowej maja długość 51-65 cm. Broń o dłuższych lufach daje mozliwość większego
wykorzystania gazów w procesie spalania się prochu, a to daje większą szybkość początkową
pocisku, a w konsekwencji większą energię uderzenia. Dłuższa lufa ułatwia ponadto bardziej
precyzyjne wycelowanie przez szczerbinkę i muszkę, ponieważ jest dłuższa linia celowania.
Kula sztucerowa ma zasięg 5 km, a breneka do 1500 m. Wobe tak duzego zasięgu kuli zachowanie
szczególnej ostrożności przy strzelaniu w pobliżu osad lub dróg jest warunkiem bezpieczeństwa.
Dotyczy to również strzelania na otwartej przestrzeni, gdy w głębi nie ma lasu, który
stanowiłby naturalny kulochwyt. W żadnym wypadku nie wolno strzelać, jeżeli na linii strzału są
ludzie, choćby nawet punkt celowania leżał znacznie bliżej i na niższym poziomie niż ludzie.
Pocisk wystrzelony w poziomie, a więc w pozycji stojącego myśliwego, leci conajmniej 500 m i
potem często rykoszetuje o ziemię i leci dalej do 1000m.
Broń przed polowaniem należy oczyścić ze smarów, zwłaszcza lufy z zaoliwienia, gdyż obecność
oliwy w lufach znacznie osłabia ostrość strzału śrutowego, a w lufach gwintowanych zmienia
tarcie pocisku, a przez to następuje zmiana balistyki zarówno wewnętrznej, jak i zewnętrznej.
Zamki mogą być nasmarowane, ale w okresie zimy smarem trudno zamarzającym. Ponadto trzeba
zawsze sprawdzić, czy lufy sa czyste, wolne od resztek pakuł, waty lub innych zanieczyszczeń.
Amunicja śrutowa
Nabój składa się z następujących części: łuski (tekturowej lub plastykowej), spłonki, prochu,
przybitki filcowej, śrutu (ew. w koszyczku plastykowym) oraz jednej lub dwu przybitek, w
zależności od tego, czy nabój zamknięty jest zawinięciem łuski czy gwiazdką. Łuska ma długość
65 lub 70 mm - odpowiednio do długości komory nabojowej. śrut jest wykonany z ołowiu utwardzanego
arsenem i antymonem. Jeśli śrut znajduje się w koszyczku, to koszyczek ten chroni lufy przed
zaołowieniem, a śrut przed deformacją.
Amunicja kulowa
Pocisk składa się z dwóch części, a więc zewnętrznej osłony - płaszcza i wewnętrznej - rdzenia
(ołów). Osłona może byc całkowita i wówczas mówi sie o pocisku pełnopłaszczowym lub tylko
częściowa i wtedy pocisk określany jest jako półpłaszczowy. W praktyce najczęściej używa się
pocisków półpłaszczowych, z tym że odsłonięcie ołowiu w tych pociskach może być większe lub
mniejsze, a ponadto płaszcz może być zgięty w połowie, tworząc literę H. Taki pocisk nazywa się
H-płaszcz. Pocisk z większą częścią odsłoniętą łatwiej ulega deformacji po trafieniu w cel lub
przy zderzeniu z przeszkodą, np. z trawą lub gałązką. Kształt czubka pocisku może być również
różny, a więc spiczasty, zaokrąglony lub stożkowy.
|
Zwierzę, jako istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia, nie jest rzeczą. Człowiek jest mu winien poszanowanie, ochronę i opiekę.
"Wszystko, co chce się osiągnąć w zakresie łowiectwa, musi byc z góry przewidziane. A wykonanie tego zabezpieczone aktywnym współdziałaniem myśliwego z przyrodą."
Informacje pochodzą z książki Stanisława Godlewskiego "VADEMECUM MYśLIWEGO".
|